Podcast CitizenCentral

W podcaście CitizenCentral przybliżamy słuchaczom europejskie inicjatywy obywatelskie. W każdym odcinku (odcinki zostały nagrane w latach 2021–2023) organizatorzy inicjatyw i osoby je popierające wyjaśniają nam, dlaczego ich inicjatywy są ważne, jak prowadzą kampanie informacyjne w UE i jak wszyscy możemy mieć więcej do powiedzenia w sprawach, które nas dotyczą.

Aby jeszcze dogłębniej wyjaśnić problematykę poruszaną w tych inicjatywach obywatelskich, rozmawiamy z ekspertami i wykładowcami o różnych specjalizacjach.

Podcastu można posłuchać w serwisach Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts i SoundCloud.

Opinie wyrażone w podcastach odzwierciedlają wyłącznie punkt widzenia ich twórców i w żaden sposób nie mogą być utożsamiane ze stanowiskiem Komisji Europejskiej ani Unii Europejskiej.

Dowiedz się więcej o osobach, które stoją za dotychczasowymi europejskimi inicjatywami obywatelskimi, w poniższych podsumowaniach poszczególnych odcinków.

Często spotykamy się z prośbą o udostępnienie informacji o rezultatach europejskich inicjatyw obywatelskich. Dlatego w tym odcinku uważniej przyjrzymy się trzem inicjatywom, które uzyskały ponad milion podpisów i które spotkały się z reakcją ze strony Komisji. Posłuchamy organizatorów trzech inicjatyw: „Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami”, „Koniec Epoki Klatkowej” oraz „Right2Water” [„Dostęp do wody i kanalizacji jest prawem człowieka! Woda jest dobrem publicznym, nie towarem!”].  

Porozmawiamy też z urzędnikami Komisji Europejskiej, którzy opowiedzą nam więcej na temat działań podjętych w odpowiedzi na poszczególne inicjatywy.  

W 2023 r. Komisja podejmuje działania w związku z czterema udanymi inicjatywami obywatelskimi [kwiecień, lipiec i grudzień].

Odcinek opublikowany: czerwiec 2023 r.

W tym odcinku mówimy o tym, jakimi metodami można rozpowszechniać wiedzę o europejskiej inicjatywie obywatelskiej wśród uczniów szkół średnich. Komisja Europejska opracowała pakiet materiałów edukacyjnych „Demokracja UE w akcji – Też masz głos – Europejska inicjatywa obywatelska”, który został przetestowany w różnych szkołach średnich na początku 2023 r.  

Nasi goście przedstawią wiele różnych perspektyw: Porozmawiamy z posłem do PE Lorántem Vincze, propagatorem edukacji obywatelskiej, który sam był w przeszłości organizatorem kampanii na rzecz europejskiej inicjatywy obywatelskiej, oraz z Małgorzatą Malczyk, nauczycielką języka angielskiego, która testowała pakiet materiałów edukacyjnych w swojej szkole. Z kolei Silvia Kersemakers, kierowniczka zespołu ds. europejskiej inicjatywy obywatelskiej w Komisji Europejskiej, wyjaśni w jakim celu opracowano pakiet materiałów edukacyjnych. Usłyszymy także głosy przedstawicieli i przedstawicielek młodzieży, którzy powiedzą nam, dlaczego należy rozpowszechniać informacje na temat europejskiej inicjatywy obywatelskiej. 

Odcinek opublikowany: czerwiec 2023 r. 

W tym odcinku podcastu CitizenCentral rozmawiamy z dwojgiem organizatorów europejskich inicjatyw obywatelskich na temat produktów pochodzenia zwierzęcego. Zdaniem naszych rozmówców nowoczesne technologie oferują rozwiązania, które z powodzeniem mogą zastąpić stare i niezrównoważone praktyki, i mogą przynieść korzyści zwierzętom, ludziom i całej planecie. 

Filippo Borsellino, organizator inicjatywy „End the Slaughter Age” (Świat bez rzeźni), opowiada się za rezygnacją z dopłat unijnych na chów zwierząt na rzecz alternatywnych rozwiązań, takich jak hodowla komórek i uprawa oparta na białkach roślinnych. Naszym gościem jest też właściciel hiszpańskiego przedsiębiorstwa typu start-up zajmującego się produkcją mięsa hodowanego komórkowo.  

Elise Fleury jest przedstawicielką inicjatywy „Fur Free Europe” (Europa wolna od futer), której celem jest zakazanie hodowli zwierząt futerkowych i produktów futrzarskich na rynku europejskim. Oprócz omówienia tej kwestii rozmówczyni dzieli się wskazówkami na temat tego, jak przeprowadzić udaną kampanię EIO.

Odcinek opublikowany: styczeń 2023 r.

Wysłuchaj rozmowy z organizatorami trzech inicjatyw obywatelskich z Holandii, Francji i Danii. Kirsten Kossen, organizatorka inicjatywy „Good Clothes, Fair Pay” (Dobrej jakości odzież, uczciwa płaca) domaga się wprowadzenia przepisów dotyczących płacy zapewniającej utrzymanie na minimalnym poziomie w sektorze odzieżowym i obuwniczym. Realizatorzy inicjatywy wzywają do większej przejrzystości i odpowiedzialności w łańcuchu dostaw, co ma przyczynić się do ograniczenia ubóstwa i zwalczenia zjawiska pracy dzieci.   

Rozmawiamy także z Ronanem Evainem, dyrektorem wykonawczym Football Supporters Europe oraz przedstawicielem inicjatywy „Win it on the Pitch” (Sport musi pozostać sportem). Jej organizatorzy chcą chronić europejski model sportu i zapobiec kolejnym próbom rozbicia w stylu Superligi. Chcą oficjalnego uznania społecznej wartości sportu w społeczeństwie europejskim i liczą na włączenie się kibiców do dyskusji o długoterminowej polityce w zakresie przyszłości europejskiego sportu.  

Na koniec porozmawiamy z Pernille Schriver z Danii, która jest przedstawicielką inicjatywy „Stop 5G – Stay Connected but Protected” (Stop 5G – Pozostań w sieci, ale pod dobrą ochroną). Inicjatywa powstała w odpowiedzi na obawy wielu grup społecznych i ma na celu rozwiązanie rzekomych problemów z łącznością bezprzewodową związanych z promieniowaniem, ochroną środowiska, gromadzeniem danych i nadzorem.  

Zastrzeżenie prawne: Komisja w żaden sposób nie potwierdza poprawności treści inicjatywy „Stop 5G” pod względem merytorycznym, za co wyłączną odpowiedzialność ponosi grupa organizatorów. Wiele twierdzeń zawartych w tej inicjatywie jest faktycznie sprzecznych z dowodami naukowymi dostępnymi Komisji oraz z ocenami dokonanymi przez Międzynarodową Komisję ds. Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP) – organ upoważniony przez Światową Organizację Zdrowia do oceny ryzyka dla zdrowia. 

Odcinek opublikowany: grudzień 2022 r.

W tym odcinku rozmawiamy z grupą młodych osób (w wieku 26 lat i młodszych) z dziewięciu różnych krajów UE, którzy dzielą się swoimi przemyśleniami o głosowaniu, podejmowaniu decyzji w UE, aktywności obywatelskiej i europejskiej inicjatywie obywatelskiej. Opowiadają nam również, jakie pomysły chcieliby przekształcić w inicjatywy obywatelskie.

Innymi gośćmi podcastu są Daniela Vancic z Democracy International i Paco Camas z instytutu opinii publicznej Ipsos. Daniela uważa, że europejska inicjatywa obywatelska i inne narzędzia partycypacyjne pomagają młodym ludziom angażować się w sprawy, które uważają za ważne, a Paco przedstawia nam fakty i dane liczbowe dotyczące udziału młodych ludzi w życiu demokratycznym UE.

Na koniec poznajemy dwóch organizatorów inicjatywy obywatelskiej „Ending the aviation fuel tax exemption in Europe” (Koniec zwolnienia od podatku za paliwo lotnicze w Europie) („Fairosene”). Tych dwóch młodych lobbystów opowiada o swojej kampanii i wyjaśnia, dlaczego odniosła sukces.

Odcinek opublikowany: wrzesień 2022 r.

Podcast poświęcony inicjatywom „ReturnThePlastics” (Zwróć plastik) i „Green VAT” (Unijny zielony VAT sprzyjający zrównoważonym i ekologicznym produktom i usługom)

Witamy w drugim sezonie podcastu CitizenCentral! Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z dwoma organizatorami inicjatyw obywatelskich reprezentujących różne podejścia do kwestii zrównoważonego rozwoju i zachowań konsumentów, a także trzema ekspertami ds. klimatu i zrównoważonego rozwoju.

Omar Pérez, przedstawiciel inicjatywy „ReturnThePlastics” (Zwróć plastik) wyjaśnia, jak jego grupa dąży do powielenia systemów recyklingu już stosowanych w kilku krajach UE. Te istniejące systemy już zaczynają przynosić widoczne efekty. Z kolei pomysłodawcy tej inicjatywy proponują wprowadzenie ogólnounijnego systemu kaucji umożliwiającego recykling butelek plastikowych, z wykorzystaniem automatów do zwrotu butelek w supermarketach. Pozostaje zasadnicze pytanie: kto powinien za ten system zapłacić?

Brigitta Hartmann jest przedstawicielką inicjatywy „Green VAT – unijny zielony VAT sprzyjający zrównoważonym i ekologicznym produktom i usługom”, której twórcy wzywają do obniżenia w Europie stawek VAT dla ekologicznych produktów wytworzonych i wykorzystywanych w sposób przyjazny dla środowiska. Celem jest z jednej strony zapewnienie konsumentom większego wyboru, a z drugiej – zachęcenie przedsiębiorstw do zmiany sposobu wytwarzania produktów. Nasuwa się jednak pytanie, czy gdyby wszystkie produkty stały się ekologiczne, nadal istniałaby podstawa opodatkowania?

Podcast poświęcony inicjatywom „Save Cruelty Free Cosmetics” (Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt), „Stop Global Warming – a price for carbon to fight climate change” (Opłata za emisje CO2 – walka ze zmianą klimatu) oraz „Fraternité 2020 – Mobility. Progress. Europe” (Fraternité 2020 – Mobilność. Postęp. Europa).

W 2022 r. obchodzimy 10. rocznicę europejskiej inicjatywy obywatelskiej, dlatego w tym odcinku poznamy organizatorki inicjatyw realizowanych w przeszłości, obecnie i (być może) w przyszłości: Simonę Pronckutė, dr Julię Baines i Virginię Fiume.

„Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt” to inicjatywa na rzecz całkowitego zakazu testowania na zwierzętach składników stosowanych w kosmetykach, a także modernizacji nauki w kierunku rezygnacji z badań na zwierzętach. Organizatorzy inicjatywy chcą w rekordowym czasie zdobyć wymagany milion podpisów.

Po dwóch latach kampanii i zakończeniu zbierania podpisów latem 2021 r. Virginia Fiume dzieli się swoimi refleksjami z organizacji inicjatywy „Opłata za emisje CO2 – walka ze zmianą klimatu”. Wraz z kolegami Virginia wykorzystała doświadczenie zdobyte w ramach europejskiej inicjatywy obywatelskiej, tworząc projekt EUMANS.eu, i obiecuje, że jeszcze nie powiedziała ostatniego słowa!

Na koniec wysłuchamy organizatorki pierwszej w historii inicjatywy obywatelskiej o nazwie „Fraternité 2020 – Mobilność. Postęp. Europa”. Jak Simona wspomina pracę nad inicjatywą 10 lat temu i jak udział w europejskiej inicjatywie obywatelskiej zmienił jej życie?

Uwaga: odpowiedź Europejskiej Agencji Chemikaliów na badania na zwierzętach oraz kampanię PETA: https://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/animal_en.htm

Podcast poświęcony inicjatywom „Freedom to Share” (Wolność wymiany) i „Right to Cure” (Prawo do terapii).

W tym odcinku CitizenCentral przybliżymy słuchaczom tematykę prawa autorskiego i praw własności intelektualnej. Gregory Engels, przedstawiciel inicjatywy Wolność wymiany, dąży do zmiany europejskiego prawa autorskiego i zalegalizowania udostępniania plików za pośrednictwem sieci cyfrowych.

Z kolei Julie Steendam opowie o inicjatywie „Prawo do terapii” (również pod nazwą „No profit on pandemic” (Żadnych zysków z pandemii)), której organizatorzy wzywają Komisję Europejską do zapewnienia dostępności wszystkich szczepionek przeciwko COVID-19 i możliwości leczenia tej choroby nieodpłatnie dla każdego, w każdym zakątku świata. W podcaście poruszymy skomplikowane tematy związane z wpływem prawa autorskiego i praw własności intelektualnej na naszą rzeczywistość, a także porozmawiamy o naszej wolności i cenie, jaką za nią płacimy.

Podcast poświęcony inicjatywom „Ban Fossil Fuel Advertising and Sponsorship” (Zakaz reklamy paliw kopalnych oraz powiązanego sponsoringu) oraz „European EcoScore” (Europejskie ekooznakowanie).

W piątym odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Silvią Pastorelli i Antoinem Thillem, którzy chcą pociągnąć firmy do odpowiedzialności i pomóc konsumentom w dokonywaniu wyborów zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju – a każde z nich robi to na swój sposób.

Autorzy inicjatywy „Zakaz reklamy paliw kopalnych” wzywają Unię do wprowadzenia aktu prawnego UE zakazującego reklamy paliw kopalnych, a także reklamy transportu drogowego i wodnego napędzanego takimi paliwami. Inspiracją dla tej inicjatywy jest zakaz reklamy wyrobów tytoniowych, który już obowiązuje w całej UE, a jej realizatorzy chcą wprowadzić zmiany systemowe w odpowiedzi na kryzys klimatyczny. Z kolei organizatorzy inicjatywy „Europejskie ekooznakowanie” chcą wprowadzić obowiązkowe oznakowanie zapewniające europejskim konsumentom przejrzyste informacje o wpływie na środowisko produktów wytwarzanych lub sprzedawanych w UE.

Obie inicjatywy zostały zarejestrowane w połowie 2021 r., wtedy też rozpoczęto zbieranie podpisów. Posłuchaj, jak im idzie!

Podcast poświęcony inicjatywom „Reclaim Your Face” (Odzyskaj swoją twarz) i „Start Unconditional Basic Income (UBI) throughout the EU” (Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE).

W czwartym odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Ellą Jakubowską i Catariną Neves o różnych sposobach zapewniania ochrony praw podstawowych i zmniejszania nierówności w UE. Organizatorzy „Reclaim your face – inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego na rzecz zakazu praktyk masowej inwigilacji biometrycznej” chcą ścisłego uregulowania kwestii wykorzystania technologii biometrycznych, aby uniknąć niepotrzebnej ingerencji w prawa podstawowe. W tym odcinku poznamy różne aspekty związane z wykorzystywaniem technologii przez ludzi, przedsiębiorstwa i rządy. Dowiemy się, jak to robią, w jakim celu i jaki to ma wpływ na nasze życie.

Organizatorzy inicjatywy „Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE” chcą, by Komisja przedstawiła wniosek dotyczący bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE, które przyczynią się do poprawy dobrobytu obywateli Unii we wszystkich krajach UE.

Podcast poświęcony inicjatywom „Stop Finning – Stop the Trade” (Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi), „Green Garden Roof Tops” (Zielone dachy) i „Grow scientific progress: crops matter!” (Zadbajmy o postęp naukowy: uprawy mają znaczenie!)

W trzecim odcinku CitizenCentral w rozmowie z Nilsem Klugerem, Almog Sade i Martiną Helmlinger poruszymy tematykę ochrony środowiska na lądzie i morzu.

Twórcy inicjatywy obywatelskiej „Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi” chcą położyć kres handlowi płetwami rekinów w UE. „Zielone dachy” to z kolei inicjatywa opracowana przez rodzeństwo: siostrę i brata, przy wsparciu grupy znajomych, którzy chcą wykorzystać istniejącą niezagospodarowaną przestrzeń na dachach biurowców i przekształcić ją w zielone ogrody. Posłuchamy również wypowiedzi organizatorki inicjatywy „Zadbajmy o postęp naukowy: uprawy mają znaczenie!”. Choć inicjatywa zakończyła się latem 2021 r., jej organizatorka dzieli się ze słuchaczami refleksjami i wskazówkami, które mogą okazać się pomocne dla osób zainteresowanych organizacją inicjatywy obywatelskiej. 

Podcast poświęcony inicjatywom „Civil Servant Exchange Program” (Program wymiany urzędników służby cywilnej) i „Voters Without Borders” (Głosowanie bez granic)

W drugim odcinku CitizenCentral rozmawiamy z Adamem Mazoyerem i Rosalie van den Brink, którzy opowiedzą o dwóch europejskich inicjatywach obywatelskich ukierunkowanych na promowanie uczestnictwa obywatelskiego w naszych społecznościach. Program wymiany urzędników służby cywilnej ma zapewnić urzędnikom służby cywilnej możliwość uczenia się od kolegów z innych krajów, aby lepiej rozwiązywać problemy o charakterze ponadnarodowym – od klęsk żywiołowych po cyberzagrożenia i wiele innych. Z kolei inicjatywa „Głosowanie bez granic” powstała z myślą o rozszerzaniu demokratycznych praw obywateli Unii, którzy chcą głosować w wyborach krajowych w swoim miejscu zamieszkania.

Podcast poświęcony inicjatywom „Fridays for Future” (Piątki dla przyszłości) oraz „Save Bees and Farmers” (Ratujmy pszczoły i rolników).

Posłuchaj pierwszego odcinka podcastu CitizenCentral, w którym Paula Reyes i Helmut Burtscher przedstawią dwie europejskie inicjatywy obywatelskie, dla których terminy zbierania podpisów upłynęły pod koniec września 2021 r. „Actions on Climate Emergency” (Działania w obliczu kryzysu klimatycznego) (data zakończenia 23 września 2021 r.) oraz „Save bees and Farmers! Towards a bee-friendly agriculture for a healthy environment” (Ratujmy pszczoły i rolników! W kierunku przyjaznego dla pszczół rolnictwa służącego zdrowemu środowisku) (data zakończenia 30 września 2021 r.) to dwie z wielu realizowanych w ostatnich latach inicjatyw obywatelskich związanych ze zmianą klimatu i bioróżnorodnością.