EU-bevoegdheden
De bevoegdheden van de Unie zijn vastgelegd in de EU-Verdragen (artikel 2-6 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie - VWEU).
Exclusieve bevoegdheid | Gedeelde bevoegdheid | Bevoegdheid om activiteiten van de EU-landen te ondersteunen, te coördineren of aan te vullen | Bevoegdheid om maatregelen te treffen op basis waarvan de EU-landen hun beleid moeten coördineren | |||
|
|
EU-wetgeving op deze gebieden mag niet leiden tot harmonisatie van nationale wetten of voorschriften. |
Het Verdrag betreffende de Europese Unie verleent de EU bevoegdheid een gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid in te voeren, en eventueel geleidelijk een gemeenschappelijk defensiebeleid tot stand te brengen.
Let op: Voor de meeste beleidsterreinen die onder de bevoegdheid van de EU vallen, kan de Commissie ook wetgeving voorstellen. Maar er zijn een paar uitzonderingen: voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid is de Commissie daartoe bijvoorbeeld niet bevoegd.
De EU kent drie soorten bevoegdheden:
- Exclusieve bevoegdheid (artikel 3 VWEU) over gebieden waarop alleen de EU maatregelen kan nemen
- Gedeelde bevoegdheid (artikel 4 VWEU) over gebieden waarop de landen van de EU maatregelen mogen nemen, maar alleen als de EU dat zelf niet doet
- De bevoegdheid om het optreden van de lidstaten te ondersteunen, te coördineren of aan te vullen (artikel 6 VWEU) over gebieden waarop de EU geen bindende wetgeving mag aannemen om de wetten en regels van de lidstaten te harmoniseren.
Op gebieden waarover de bevoegdheid gedeeld is mogen zowel de EU zelf als de landen van de EU juridisch bindende maatregelen nemen.
Maar de EU-landen mogen dat alleen doen op gebieden waarover de EU zelf haar bevoegdheden niet of niet meer uitoefent.
NEE, EU-wetgeving op deze gebieden mag niet leiden tot de harmonisatie van de nationale wetten en regels.
Het initiatiefrecht van de Europese Commissie
De EU-rechtsinstrumenten zijn wetgeving of andere handelingen die door de EU-instellingen worden aangenomen.
De EU kent de volgende soorten rechtsinstrumenten:
Juridisch bindende instrumenten
- verordeningen
- richtlijnen
- beschikkingen en besluiten
Juridisch niet-bindende instrumenten
- aanbevelingen
- adviezen
Zie artikel 288 VWEU voor meer informatie.
In het EU-wetgevingsproces stelt de Commissie een wetsvoorstel op. Om vigerend recht te worden moet dit voorstel worden aangenomen door de wetgever. In de meeste gevallen is dit het Europees Parlement in samenwerking met de Raad. In enkele gevallen volstaat een van beide instanties.
Het Europees Burgerinitiatief is een verzoek aan de Commissie om een wetgevingsvoorstel te doen. Als de Commissie een voorstel doet, moet de wetgever het nog aannemen voordat het in werking treedt.
Meer informatie over de besluitvorming in de EU vindt u bij Hoe de EU besluiten neemt.
NEE, de EU heeft bijvoorbeeld de bevoegdheid om het gemeenschappelijk en veiligheidsbeleid te voeren, maar op dit gebied mag de Commissie geen wetgeving voorstellen.
- In alle gevallen waarin EU-wetgeving via de gewone of bijzondere wetgevingsprocedure tot stand komen, tenzij de EU-Verdragen anderszins bepalen,
EN
- in alle gevallen waarin de EU-Verdragen uitdrukkelijk bepalen dat de Commissie de bevoegdheid heeft wetgeving voor te stellen.
Dit is de normale besluitvormingsprocedure die geldt voor de meeste EU-beleidsterreinen.
Ze staat ook bekend als de medebeslissingsprocedure omdat verordeningen, richtlijnen en andere besluiten gezamenlijk worden aangenomen door het Europees Parlement en de Raad op basis van artikel 294 VWEU. Noch de Raad, noch het Europees Parlement mogen de wetgeving alleen aannemen.
Het is de taak van de Commissie om een wetsvoorstel bij het Europees Parlement en de Raad in te dienen.
In specifieke in de EU-Verdragen vastgelegde gevallen komt het voor dat richtlijnen of andere besluiten worden vastgesteld door het Europees Parlement, met inspraak voor de Raad, of door de Raad, met inspraak voor het Parlement (artikel 289, lid 2, VWEU).
Deze bijzondere wetgevingsprocedures verschillen van geval tot geval.
De Commissie heeft de bevoegdheid een voorstel voor wetgeving voor te leggen aan de wetgever (Parlement en Raad), tenzij de EU-Verdragen een uitzondering hierop maken.
JA, de EU-Verdragen voorzien voor elk geval apart in de goedkeuringsprocedure daarvoor.
Deze instrumenten worden op basis van een Commissievoorstel goedgekeurd als de EU-Verdragen de mogelijkheid daartoe bieden.
Bovenstaande tekst dient uitsluitend ter informatie van de organisatoren van een burgerinitiatief. Deze tekst mag niet worden gezien als een voor de Europese Commissie wettelijk bindende, volledige en/of officiële weergave van de inhoud van de Europese verdragen.
