Stop het ontvinnen van haaien – Stop de handel

 

Indiening en behandeling

Het burgerinitiatief “Stop het ontvinnen van haaien – Stop de handel” is op 11 januari 2023 bij de Commissie ingediend, met 1.119.996 geverifieerde steunbetuigingen. Zie de persmededeling.

De organisatoren hebben op 6 februari 2023 vicevoorzitter van de Europese Commissie voor Waarden en Transparantie Věra Jourová en commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij Virginijus Sinkevičius ontmoet. Zie persbericht en foto’s.

Op 27 maart 2023 is in het Europees Parlement een openbare hoorzitting gehouden. Zie de opname.

Het initiatief is op 11 mei 2023 besproken tijdens de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Zie de opname.

De Commissie heeft op 5 juli 2023 een mededeling aangenomen waarin zij reageert op het burgerinitiatief “Stop het ontvinnen van haaien – Stop de handel”. Lees het persbericht.

Antwoord van de Europese Commissie

 

Belangrijkste conclusies van de mededeling:

De Commissie zal:

● Onmiddellijk aan het werk gaan om voor eind 2023 een effectbeoordeling te kunnen starten van de ecologische, maatschappelijke en economische gevolgen van de toepassing van het beleid betreffende “op natuurlijke wijze vastzittende vinnen” op het in de EU in de handel brengen van haaien, zowel voor de EU-markt als voor de internationale handel (in- en uitvoer).

● Uiterlijk eind 2024 meer gedetailleerde informatie over de in- en uitvoer van de EU verstrekken om de statistieken over de handel in haaienproducten te verbeteren.

● Beter toezien op de naleving van de strenge traceerbaarheidsmaatregelen van de EU door striktere handhaving van het EU-recht dat van toepassing is op de gehele waardeketen — controle van de visserij op zee, volledige traceerbaarheid van haaienproducten van aanlanding tot aan de consument, consumentenvoorlichting, en preventie en schadeloosstelling van illegale handel — en door ervoor te zorgen dat vissers en nationale overheden volledige en betrouwbare informatie over al deze aspecten verzamelen en indienen.

● Het internationale optreden van de EU opvoeren: pleiten voor een wereldwijd verbod op het ontvinnen van haaien en ervoor zorgen dat de maatregelen voor het behoud en beheer van haaiensoorten daadwerkelijk worden uitgevoerd; het aanmoedigen van de reductie van de vraag naar haaienvinnen; en het bestrijden van de illegale handel in haaienvinnen.

 

Op 13 juli 2023 had commissaris Virginijus Sinkevičius een ontmoeting met de organisatoren van “ Stop het ontvinnen van haaien – Stop de handel” om het antwoord van de Commissie op het initiatief te bespreken.

Vervolgacties

In de tweede helft van 2023 heeft de Europese Commissie een effectbeoordeling uitgevoerd van de ecologische, maatschappelijke en economische gevolgen van de toepassing van het beleid betreffende “op natuurlijke wijze vastzittende vinnen” op het in de EU in de handel brengen van haaien, zowel voor de EU-markt als voor de internationale handel (in- en uitvoer).

In 2024 heeft de Commissie een verzoek om input georganiseerd om standpunten en expertise te verzamelen over de ecologische, sociale en economische gevolgen van een mogelijk verbod op de verkoop in de EU en op de internationale handel in losse haaienvinnen en andere beleidsopties om haaien en aanverwante mariene ecosystemen beter te beschermen. Het verzoek om input werd aangevuld met een openbare raadpleging. De resultaten kunt u vinden op de speciale pagina over deze raadpleging. De gerichte raadplegingen omvatten ook een openbaar evenement in Vigo (Spanje) op 9 juli 2024. De raadplegingen zullen als leidraad dienen voor verdere effectbeoordelingen, waaronder een externe studie die in de loop van 2025 zal worden uitgevoerd. 

De Commissie heeft 13 nieuwe tariefcodes voor haaien en hun vinnen ingevoerd, naar aanleiding van haar belofte om gedetailleerdere invoer- en uitvoergegevens van de EU te ontwikkelen om de statistieken over de handel in haaienproducten te verbeteren. Dankzij deze codes kunnen de meest verhandelde haaiensoorten, waaronder blauwe haai en kortvinmakreelhaai, worden gevolgd. De codes gelden sinds januari 2025. 

Bovendien werkt de Commissie aan een betere handhaving van de bestaande regels. Dit betreft onder meer de uitvoering van de herziene visserijcontroleverordening van de EU en de verordening inzake illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (IOO) die in januari 2024 in werking is getreden, en de uitvoering van Cites-lijsten van vermelde haaien. 

Meer informatie hierover vindt u op de pagina over de bescherming en het beheer van haaien in de EU.

Op internationaal niveau richt de Commissie zich tot internationale partners om onder meer wereldwijd het ontvinnen van haaien te verbieden en de haaienconsumptie te beperken. Sinds het najaar van 2023 is de kwestie van het ontvinnen van haaien en de instandhouding van de haaienpopulatie bij een aantal partners aan de orde gesteld, onder meer tijdens de dialoog op hoog niveau met China, de Verenigde Staten, Japan en Canada, en in het kader van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO). Tijdens de jaarlijkse vergadering van de Internationale Commissie voor de instandhouding van Atlantische tonijnen (ICCAT) in november 2024 heeft EU, in het kader van regionale organisaties voor visserijbeheer (ROVB’s), nauw samengewerkt met de VS en andere partners om een recordaantal mede-initiatiefnemers (42 ICCAT-partijen) bijeen te brengen voor een beleid inzake op natuurlijke wijze vastzittende vinnen. Hoewel het voorstel daar niet de nodige consensus heeft bereikt, zal de EU het beleid inzake op natuurlijke wijze vastzittende vinnen blijven ondersteunen in de ICCAT en andere ROVB’s waar de EU-vloot haaienvangsten mee meldt, om uiteindelijk ontvinnen op regionaal niveau te verbieden.