Voor cosmetica zonder dierenleed – Maak een einde aan dierproeven in Europa

Indiening en behandeling

Het burgerinitiatief “Voor cosmetica zonder dierenleed – Maak een einde aan dierproeven in Europa” is op 25 januari 2023 bij de Commissie ingediend, met 1.217.916 geverifieerde steunbetuigingen. Lees de persmededeling.

De organisatoren hadden op 17 maart 2023 een ontmoeting met vicevoorzitter van de Europese Commissie voor Waarden en Transparantie Věra Jourová en commissaris voor Interne Markt Thierry Breton. Zie fotoreportage.

Op 25 mei 2023 vond in het Europees Parlement een openbare hoorzitting plaats. Zie de opname en fragmenten.

Het initiatief is op 10 juli 2023 besproken tijdens de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Zie de opname.

De Commissie heeft op 25 juli 2023 een mededeling aangenomen waarin zij reageert op het initiatief “Voor cosmetica zonder dierenleed – Maak een einde aan dierproeven in Europa”. Lees het persbericht.

 

Antwoord van de Europese Commissie

 

Belangrijkste conclusies van de mededeling:

De Commissie presenteert de volgende maatregelen om het aantal dierproeven verder te beperken in reactie op de specifieke doelstellingen van het Europees burgerinitiatief:

• Het verbod op dierproeven voor cosmetische producten beschermen en versterken: De EU-cosmeticaverordening verbiedt het in de handel brengen van cosmetische producten die op dieren zijn getest, maar dit verbod geldt niet voor veiligheidstests die op grond van de EU-verordening inzake registratie en beoordeling van en autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (Reach-verordening) vereist zijn om de risico’s van chemische stoffen voor werknemers en het milieu te beoordelen. Het raakvlak tussen beide wetgevingsteksten wordt momenteel beoordeeld in twee zaken voor het Hof van Justitie van de Europese Unie. De Commissie zal de uitkomst van deze rechtszaken met het oog op eventuele toekomstige wetswijzigingen in overweging nemen.
• De EU-wetgeving inzake chemische stoffen aanpassen: De Commissie zal met alle betrokken partijen samenwerken aan een stappenplan om chemische veiligheidsbeoordelingen dierproefvrij te maken. Het stappenplan zal dienen als leidraad voor toekomstige maatregelen en initiatieven met het oog op de toekomstige beperking en uiteindelijke uitbanning van het gebruik van dierproeven in het kader van de EU-wetgeving inzake chemische stoffen.
• Onderzoek in de EU moderniseren: De Commissie zal door middel van passende financiering uitgebreide steun blijven verlenen aan de ontwikkeling van alternatieve benaderingen. Zij zal ook een reeks maatregelen nemen om het aantal dierproeven in het kader van onderzoek, onderwijs en opleiding sneller af te bouwen.

Vervolg

Hier vindt u informatie over de vervolgmaatregelen van de Commissie en de andere instellingen in reactie op het antwoord van de Commissie.

Follow-upvergadering

Op 8 november 2023 had commissaris Virginijus Sinkevičius een ontmoeting met de organisatoren van “Voor cosmetica zonder dierenleed – Maak een einde aan dierproeven in Europa ” om het antwoord van de Commissie op het initiatief te bespreken.

Start van het werk voor het stappenplan

In de tweede helft van 2023 is de Commissie begonnen met het werk voor een stappenplan voor de geleidelijke afschaffing van dierproeven voor chemische veiligheidsbeoordelingen, zoals aangekondigd in haar antwoord op het EBI. Het stappenplan moet begin 2026 voltooid zijn. 

Ga voor meer informatie over de voorbereiding van het stappenplan voor de geleidelijke afschaffing van dierproeven naar deze website.

Zie ook de informatie over hiermee samenhangende workshops en conferenties, die sinds 2023 zijn georganiseerd.

Het European Partnership for Alternative Approaches to Animal Testing (EPAA) is een partnerschap tussen de Europese Commissie en het bedrijfsleven. Het is erop gericht dierproeven te vervangen door innovatieve testmethoden zonder dierproeven/nieuwe benaderingsmethoden, het aantal gebruikte dieren te verminderen en procedures te verfijnen als er geen alternatieven bestaan of als die ontoereikend zijn om de veiligheid van stoffen te waarborgen (het “3R-beginsel”, naar het Engels “replace, reduce, refine”). Het EPAA heeft verschillende conferenties en activiteiten georganiseerd, waaronder de jaarlijkse conferenties van het EPAA op 15 november 2023 en 13 november 2024. De jaarlijkse conferentie van 5 en 6 november 2025 zal in het teken staan van het 20-jarig bestaan van het EPAA. 

Alternatieven voor dierproeven in het kader van onderzoek 

De Commissie heeft een beleidsactie voor de Europese Onderzoeksruimte (EOR) voorgesteld met betrekking tot niet-diergebonden benaderingen voor biomedisch onderzoek en het testen van geneesmiddelen. Deze actie is gepresenteerd tijdens een speciale workshop in het kader van een conferentie van de Europese Onderzoeksruimte op 18 en 19 september 2024.

De Commissie heeft “alternatieven voor dierproeven” opgenomen in het strategisch plan 2025-2027 van Horizon Europa (het EU-programma voor onderzoek en innovatie). 

Op 10 en 11 april 2025 heeft de Europese Commissie (DG Onderzoek en Innovatie) een workshop gehouden over toekomstige prioritaire onderzoeksgebieden voor nieuwe benaderingsmethoden. Een verslag van de workshop zal naar verwachting later in 2025 worden gepubliceerd. 

 

Arresten van het Gerecht over het verband tussen Reach en de verordening cosmetische producten (T-655/20 en T-656/20)

Zoals vermeld in het antwoord op de eerste doelstelling van het initiatief – “bescherming en versterking van het verbod op dierproeven voor cosmetische producten” – werd het raakvlak tussen de Reach-verordening en de cosmeticaverordening op dat moment beoordeeld door het Hof van Justitie van de Europese Unie. Het Gerecht heeft op 22 november 2023 arresten gewezen en verduidelijkt dat bedrijven die chemische stoffen vervaardigen of invoeren die uitsluitend in cosmetische producten worden gebruikt, op grond van de Reach-verordening verplicht zijn informatie te verstrekken (indien nodig verkregen door middel van dierproeven) over gevaarlijke eigenschappen voor de veiligheidsbeoordeling van werknemers die deze stoffen vervaardigen of verwerken.

De Commissie zal de arresten van het Gerecht zorgvuldig in overweging nemen met het oog op eventuele toekomstige maatregelen.