Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt i Europą bez testów na zwierzętach

Przedłożenie i rozpatrzenie inicjatywy

Inicjatywa „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt i Europą bez testów na zwierzętach” została przedłożona Komisji 25 stycznia 2023 r. po zebraniu 1 217 916 zweryfikowanych deklaracji poparcia. Komunikat prasowy

17 marca 2023 r. organizatorzy spotkali się z Věrą Jourovą, wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej ds. wartości i przejrzystości, oraz z Thierrym Bretonem, komisarzem ds. rynku wewnętrznego. Zdjęcia

Wysłuchanie publiczne na temat inicjatywy odbyło się w Parlamencie Europejskim 25 maja 2023 r. Nagranie z sesji

Inicjatywę omówiono na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego 10 lipca 2023 r. Nagranie z sesji

25 lipca 2023 r. Komisja przyjęła komunikat, w którym przedstawiła odpowiedź na inicjatywę „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt i Europą bez testów na zwierzętach”. Komunikat prasowy

 

Odpowiedź Komisji Europejskiej

 

Główne wnioski z komunikatu:

W odpowiedzi na konkretne cele zaproponowane w tej inicjatywie obywatelskiej Komisja przedstawia następujące działania mające na celu dalsze ograniczenie badań na zwierzętach:

• Ochrona i wzmocnienie zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach: Rozporządzenie UE w sprawie kosmetyków zakazuje już teraz wprowadzania do obrotu produktów kosmetycznych testowanych na zwierzętach. Zakaz ten nie obejmuje jednak testów bezpieczeństwa wymaganych do oceny ryzyka związanego z chemikaliami dla pracowników i środowiska na mocy rozporządzenia UE w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). Powiązania między tymi dwoma aktami prawnymi są obecnie oceniane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z dwiema sprawami. Komisja weźmie pod uwagę wyniki tych spraw w kontekście ewentualnych zmian legislacyjnych na przyszłość.
• Ulepszenie unijnych przepisów dotyczących chemikaliów: Komisja będzie współpracowała ze wszystkimi zainteresowanymi stronami przy opracowaniu planu działania dotyczącego ocen bezpieczeństwa chemicznego przeprowadzanych bez testów na zwierzętach. Ten plan posłuży jako ramy przewodnie dla dalszych działań i inicjatyw mających na celu ograniczenie, a ostatecznie wyeliminowanie badań na zwierzętach w kontekście prawodawstwa dotyczącego chemikaliów w Unii Europejskiej.
• Modernizacja nauki w UE: Komisja będzie nadal zdecydowanie wspierała finansowo opracowywanie alternatywnych metod. Zainicjuje również szereg działań w celu szybszego odchodzenia od testów na zwierzętach w sektorze badań naukowych, edukacji i szkoleń.

Działania następcze

Ta sekcja zawiera informacje o działaniach następczych podjętych przez Komisję i inne instytucje po odpowiedzi Komisji:

Spotkanie uzupełniające

8 listopada 2023 r. komisarz Virginijus Sinkevičius spotkał się z organizatorami inicjatywy „Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt i Europą bez testów na zwierzętach” w celu omówienia odpowiedzi Komisji.

Rozpoczęcie prac nad planem działania

W drugiej połowie 2023 r. Komisja rozpoczęła prace nad zapowiedzianym w odpowiedzi na europejską inicjatywę obywatelską planem działania na rzecz stopniowego wycofywania badań na zwierzętach na potrzeby ocen bezpieczeństwa chemicznego. Prace te mają zakończyć się w pierwszym kwartale kadencji Komisji na lata 2024–2029. 

W dniach 11 i 12 grudnia 2023 r. zorganizowano warsztaty z udziałem zainteresowanych stron, w tym organizatorów inicjatywy. Były one punktem wyjścia do opracowania planu działania oraz okazją dla zainteresowanych stron do przedstawienia uwag i omówienia możliwych wariantów uwzględnienia metod niewymagających wykorzystania zwierząt w prawodawstwie dotyczącym chemikaliów. 

Sprawozdanie z warsztatów jest w przygotowaniu i powinno zostać opublikowane do czerwca 2024 r. 

Drugie warsztaty zaplanowano na 25 października 2024 r.  

Europejskie Partnerstwo na rzecz Alternatywnego Podejścia do Testów na Zwierzętach (EPAA) jest partnerstwem między Komisją Europejską a przemysłem, które ma na celu zastąpienie badań na zwierzętach innowacyjnymi metodami niewymagającymi wykorzystania zwierząt/metodami stosowanymi w ramach nowego podejścia, zmniejszenie liczby wykorzystywanych zwierząt oraz udoskonalenie procedur, jeżeli nie istnieją alternatywy lub nie są one wystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa substancji („zasada 3R”). EPAA zorganizowała kilka konferencji i działań, m.in.: 

• 15 listopada 2023 r. doroczną konferencję EPAA  
• 13–15 listopada 2023 r. forum partnerów EPAA, na którym omawiano metody oceny bezpieczeństwa chemikaliów dla środowiska niewymagające wykorzystania zwierząt   
• 7–8 grudnia 2023 r. forum użytkowników, na którym omawiano studia przypadków dotyczące zdrowia ludzkiego. 

 

Metody alternatywne wobec testów na zwierzętach w badaniach naukowych 

Komisja zaproponowała środek w ramach europejskiej przestrzeni badawczej (EPB), który dotyczy metod niewymagających wykorzystania zwierząt w badaniach biomedycznych i farmaceutycznych. Komitet EPB pracuje obecnie nad jego oceną i ma wydać opinię latem 2024 r. lub wkrótce potem. 

Komisja włączyła „metody alternatywne wobec testów na zwierzętach” do planu strategicznego programu „Horyzont Europa” na lata 2025–2027 (unijny fundusz badań naukowych i innowacji). 

 

Wyroki Sądu dotyczące związku między REACH a rozporządzeniem w sprawie produktów kosmetycznych (T-655/20 i T-656/20)

Jak stwierdzono w odpowiedzi na pierwszy cel inicjatywy – „ochrona i wzmocnienie zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach” – powiązania między rozporządzeniem REACH a rozporządzeniem w sprawie produktów kosmetycznych były wówczas poddawane ocenie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 22 listopada 2023 r. Sąd wydał wyroki i wyjaśnił, że rozporządzenie REACH zobowiązuje przedsiębiorstwa, które produkują lub importują substancje chemiczne stosowane wyłącznie w produktach kosmetycznych, do przekazywania informacji (w razie potrzeby uzyskanych w wyniku testów na zwierzętach) na temat niebezpiecznych właściwości na potrzeby oceny bezpieczeństwa pracowników wytwarzających lub przetwarzających te substancje.

Komisja uważnie przeanalizuje wyroki Trybunału pod kątem ewentualnych środków, jakie należałoby zastosować w przyszłości.