Υποβολή και εξέταση
Στις 10 Ιανουαρίου 2020 υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πρωτοβουλία «Minority SafePack – ένα εκατομμύριο υπογραφές για την πολυμορφία στην Ευρώπη», η οποία συγκέντρωσε 1 123 422 δηλώσεις υποστήριξης. Βλ. δελτίο Τύπου.
Στις 5 Φεβρουαρίου 2020 οι διοργανώτριες και οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας συναντήθηκαν με την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Αξιών και Διαφάνειας, Βιέρα Γιούροβα, και την επίτροπο Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, Μαρίγια Γκαμπριέλ.
Στις 15 Οκτωβρίου 2020 πραγματοποιήθηκε δημόσια ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Βλ. δελτίο Τύπου.
Η πρωτοβουλία συζητήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τη σύνοδο της ολομέλειάς του στις 14 Δεκεμβρίου 2020. Στο ψήφισμα που ενέκρινε στις 17 Δεκεμβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την υποστήριξή του στην πρωτοβουλία. Βλ. δελτίο Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Στις 14 Ιανουαρίου 2021 η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία περιγράφονται οι τρόποι με τους οποίους η υπάρχουσα και η πρόσφατα εγκριθείσα νομοθεσία της ΕΕ στηρίζει τις διάφορες πτυχές της πρωτοβουλίας «Minority SafePack». Επίσης, στην απάντηση περιγράφονταν ενέργειες για τη συνέχιση των υπαρχουσών δράσεων. Βλ. δελτίο Τύπου.
Απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επακόλουθες ενέργειες
Επίσημο έγγραφο:
Κύρια συμπεράσματα της ανακοίνωσης:
Η ένταξη και ο σεβασμός της πλούσιας πολιτιστικής πολυμορφίας της Ευρώπης συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στα χρόνια που ακολούθησαν την αρχική υποβολή της πρωτοβουλίας το 2013, έχουν ληφθεί πολλά μέτρα για την αντιμετώπιση διαφόρων πτυχών των προτάσεων που διατυπώνονται σ’ αυτήν. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Επιτροπή σχετικά με την πρωτοβουλία αυτή εξετάζεται ξεχωριστά καθεμία από τις εννέα επιμέρους προτάσεις, υπό το πρίσμα των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Παρότι δεν προτείνονται περαιτέρω νομικές πράξεις, η πλήρης εφαρμογή των ήδη υφιστάμενων νομοθετικών πράξεων και των πολιτικών παρέχει μια ισχυρή δέσμη μέτρων για τη στήριξη των στόχων της πρωτοβουλίας.
Επακόλουθες ενέργειες
Η Επιτροπή παρακολουθεί την εφαρμογή ορισμένων πρωτοβουλιών της ΕΕ που εγκρίθηκαν πριν από την υποβολή της ΕΠΠ «Minority SafePack», οι οποίες σχετίζονται άμεσα με την πρωτοβουλία πολιτών. Εξακολουθεί επίσης να αναλαμβάνει δράσεις πολιτικής σε αυτούς τους τομείς. Για παράδειγμα:
- Η Επιτροπή υλοποιεί χρηματοδοτικά προγράμματα στους τομείς του πολιτισμού και της εκπαίδευσης (ιδίως το Erasmus+), τα οποία είναι πλήρως προσβάσιμα για τις μικρές περιφερειακές ή μειονοτικές γλωσσικές κοινότητες. Διάφορα παραδείγματα έργων για την προώθηση περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών που χρηματοδοτούνται από τα προγράμματα Erasmus+ και «Δημιουργική Ευρώπη» παρατίθενται στη δημοσίευση του 2024 με τίτλο «Linguistic diversity in the European Union» (Γλωσσική πολυμορφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση).
- Όσον αφορά τους κανόνες για τη χρηματοδότηση της ΕΕ γενικότερα, η Επιτροπή έχει ενισχύσει τη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα στα κονδύλια της ΕΕ. Ο κανονισμός περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ) που θεσπίζει κανόνες για τον προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 περιλαμβάνει «αναγκαίο πρόσφορο όρο» που απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων κατά την εκταμίευση κονδυλίων της ΕΕ που καλύπτονται από τον ΚΚΔ. Οι κανόνες αυτοί θα συνεχίσουν να στηρίζουν την κοινωνικοοικονομική ένταξη, μεταξύ άλλων της ένταξης περιθωριοποιημένων κοινοτήτων και ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των εθνοτικών μειονοτήτων, σύμφωνα με τις προτεραιότητες και τις ανάγκες που έχουν προσδιοριστεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
- Όσον αφορά τις ευκαιρίες έρευνας, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το τρέχον πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (2021-2027) και τα προγράμματα εφαρμογής του προσφέρουν, ιδίως στο πλαίσιο της ομάδας 2 «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς», ευκαιρίες για έρευνα σε σχέση με την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία στην Ευρώπη. Η έρευνα σχετικά με τις εθνικές μειονότητες ή την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία μπορεί να διεξαχθεί από διαφορετικές οπτικές και με τη χρήση μεθοδολογιών από διαφορετικές κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Ευκαιρίες για έρευνα σχετικά με τη γλωσσική πολυμορφία θα εξακολουθήσουν να προσφέρονται καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», δηλαδή στα προγράμματα εργασίας της περιόδου 2025-27.
- Όσον αφορά τις προτάσεις της πρωτοβουλίας σχετικά με τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, δηλαδή τη διασφάλιση της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και της λήψης οπτικοακουστικού περιεχομένου σε περιοχές όπου κατοικούν εθνικές μειονότητες, η Επιτροπή παρακολουθεί την εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία 2010/13/ΕΕ, οδηγία ΥΟΑΜ), καθώς και την ιδιαίτερη εφαρμογή των κανόνων για την προώθηση ευρωπαϊκών έργων. Η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας ΥΟΑΜ, η οποία καλύπτει την περίοδο 2019-2022, δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2024. Επιβεβαιώνει ότι η οδηγία ΥΟΑΜ εξακολουθεί να αποτελεί βασικό μέσο για τον συντονισμό σε επίπεδο Ένωσης της εθνικής νομοθεσίας για όλα τα οπτικοακουστικά μέσα και ότι η αρχή της «χώρας προέλευσης» έχει διευκολύνει τη διασυνοριακή μετάδοση τηλεοπτικών καναλιών και υπηρεσιών βίντεο κατά παραγγελία (VOD). Η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων για την προώθηση των ευρωπαϊκών έργων, η οποία καλύπτει την περίοδο 2020-2021, δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2024. Οι νέοι κανόνες που απαιτούν από τις κατά παραγγελία υπηρεσίες να περιλαμβάνουν ένα ποσοστό τουλάχιστον 30 % ευρωπαϊκών έργων σε καθέναν από τους καταλόγους τους θεσπίστηκαν σταδιακά από τα κράτη μέλη και συνέβαλαν ενεργά στον στόχο της προώθησης της πολιτιστικής πολυμορφίας εντός της Ένωσης.
- Όσον αφορά τις προτάσεις της πρωτοβουλίας σχετικά με τον γεωγραφικό αποκλεισμό, σε συνέχεια της πρώτης βραχυπρόθεσμης αναθεώρησης του κανονισμού για τον γεωγραφικό αποκλεισμό, η Επιτροπή διοργάνωσε, το 2021 και το 2022, διάλογο με τον οπτικοακουστικό τομέα με σκοπό να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της διαθεσιμότητας οπτικοακουστικού περιεχομένου και της πρόσβασης σε αυτό σε ολόκληρη την ΕΕ. Η τελική συνεδρίαση του διαλόγου πραγματοποιήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2022. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στην έκθεση για την τελική συνεδρίαση του διαλόγου. Η Επιτροπή παρουσίασε το αποτέλεσμα του διαλόγου κατά τη διαδικασία απολογισμού του 2024 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για τον γεωγραφικό αποκλεισμό.
- Όσον αφορά την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας στον τομέα των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών, η Επιτροπή αναπτύσσει περαιτέρω τη συνεργασία της στο θέμα αυτό με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σύγχρονων Γλωσσών (ECML) του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο του 2023 συνδιοργανώθηκε με το ECML ένα συμπόσιο για την ενίσχυση της στήριξης των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών σε ένα πολυγλωσσικό πλαίσιο. Εκπονούνται λεπτομερείς περιπτωσιολογικές μελέτες με στόχο τη δημιουργία αποθετηρίου βέλτιστων πρακτικών.
- Τέλος, προωθείται η γλωσσική πολυμορφία στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών, σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών ή την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Σχολικής Εκπαίδευσης. Στην Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών του 2024 παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα αποτελέσματα του πιο πρόσφατου Ευρωβαρομέτρου σχετικά με «τους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες, και τις γλώσσες τους». Ένα από τα αποτελέσματα ήταν ότι το 85 % των ευρωπαίων πολιτών θεωρούν ότι οι περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες θα πρέπει να προστατεύονται.
Άλλες πληροφορίες
Με απόφαση της 9ης Νοεμβρίου 2022 (υπόθεση T-158/21), το Γενικό Δικαστήριο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέρριψε το αίτημα της ομάδας διοργανωτών και διοργανωτριών της ΕΠΠ «Minority SafePack» για ακύρωση της ανακοίνωσης C(2021) 171 της Επιτροπής. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Επιτροπή δεν υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο ούτε παρέβη την υποχρέωσή της να αιτιολογήσει επαρκώς την ανακοίνωσή της, με την οποία η Επιτροπή ανέφερε ότι στο στάδιο αυτό δεν απαιτούνταν περαιτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις για την επίτευξη των στόχων που επεδίωκε η ΕΠΠ.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο δελτίο Τύπου σχετικά με την απόφαση.
Οι διοργανωτές και οι διοργανώτριες της πρωτοβουλίας άσκησαν έφεση κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Δικαστηρίου στις 21 Ιανουαρίου 2023.
